ΕΛΛΑΔΑ: Η κρίση δυσκολεύει τη ζωή των ΑμεΑ (Άτομα με ειδικές Ανάγκες)

Ραγδαία επιδείνωση παρουσιάζει η ζωή των ατόμων με αναπηρία στην Ελλάδα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Το 58,8% των Ελλήνων παραδέχεται ότι τα τελευταία τρία χρόνια η ζωή των ΑμεΑ χειροτέρεψε, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να ανασταλεί η πρόοδος που είχε σημειωθεί τα προηγούμενα χρόνια ως προς την κοινωνική ένταξή τους. Την ίδια στιγμή, το 96,4% δηλώνει ότι το κόστος ζωής για μια οικογένεια που έχει άτομο με αναπηρία είναι μεγαλύτερο σε σύγκριση με μια οικογένεια που δεν έχει και περιμένει από την πολιτεία να καλύψει αυτό το πρόσθετο κόστος, ενώ το 96,5% παραδέχεται ότι η οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει ανυπέρβλητες δυσκολίες για τις οικογένειες που έχουν άτομο με αναπηρία. Επίσης, το 88,2% των Ελλήνων επισημαίνει ότι εμπόδιο για μια αξιοπρεπή ζωή για τα άτομα με αναπηρία αποτελεί η ανεπάρκεια των υποδομών του κράτους, το 73,3% οι κοινωνικές προκαταλήψεις, το 65% η ψυχολογία του ατόμου με αναπηρία, το 58% η ίδια η αναπηρία και το 51,1% η στάση του φιλικού / συγγενικού περίγυρου.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από πανελλαδική έρευνα της Κάπα Research, που έγινε για λογαριασμό της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) και παρουσιάστηκε χθες, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή την σημερινή παγκόσμια ημέρα ΑμεΑ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το χρονικό διάστημα από 31 Οκτωβρίου έως και 21 Νοεμβρίου 2013, σε 4.506 πολίτες, ηλικίας 18 ετών και άνω.
Η οικονομική κρίση «ψαλίδισε» δραστικά τους πόρους διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία στη χώρα μας. Το 74,1% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι επλήγη κυρίως το εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων των επιδομάτων και των αναπηρικών συντάξεων, το 59,1% η πρόσβαση στην απασχόληση, το 53,7% η υποστήριξη που προσέφερε η Πρόνοια στις οικογένειες των ατόμων με αναπηρία και το 50,8% η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας.
Άλλωστε, το 82% των Ελλήνων πιστεύει ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης που προάγουν την ισότητα και τη διαφορετικότητα στη χώρα μας θεωρούνται λιγότερο σημαντικές και έχουν μικρότερη χρηματοδότηση, κάτι με το οποίο διαφωνεί.

ΟΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ
Όπως προκύπτει από την έρευνα, το 79,4% των ερωτώμενων δηλώνει ότι οι διακρίσεις σε βάρος των ατόμων με αναπηρία είναι πολύ / αρκετά διαδεδομένες στη χώρα μας, με το μεγαλύτερο ποσοστό να εκδηλώνεται στην αναζήτηση εργασίας και την πρόσβαση σε δημόσιους-κοινόχρηστους χώρους. Πάντως, υπάρχει μία μικρή μεταβολή, καθώς, σε ανάλογη έρευνα που είχε διεξάγει η Κάπα Research το 2003, η πλειοψηφία των ερωτώμενων εκτιμούσε ότι τα άτομα με αναπηρία ζούσαν στο περιθώριο της κοινωνίας, δηλαδή η έκταση του κοινωνικού αποκλεισμού εθεωρείτο πολύ μεγαλύτερη. Παρά τη μεταβολή, όμως, περισσότεροι από 8 στους 10 ερωτώμενους πιστεύουν ότι η περιορισμένη ή η ανύπαρκτη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε κάποια αγαθά ή υπηρεσίες αποτελεί μορφή διάκρισης σε βάρος τους.
Αναφορικά με τα επιδόματα αναπηρίας που δόθηκαν σε άτομα που δεν ήταν ανάπηρα, το 47,3% δηλώνει ότι ευθύνεται η κρατική ανεπάρκεια, το 17,8% οι γιατροί που χορηγούν τη γνωμάτευση και το 14,4% οι υπηρεσίες που έχουν την ευθύνη έκδοσης των γνωματεύσεων.

Η ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑΜΠΟΥ
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η αναπηρία δεν αποτελεί πλέον ταμπού που επέβαλε την απομάκρυνση ενός ατόμου με αναπηρία από τη θέα της κοινωνίας. Σήμερα, η αναπηρία γίνεται αντιληπτή ως «συνάντηση» μεταξύ ενός ατομικού προβλήματος και μιας κοινωνικής κατασκευής. Παρατηρείται δηλαδή συνύπαρξη του ιατρικού μοντέλου προσέγγισης της αναπηρίας, με βάση το οποίο η αναπηρία είναι ατομικό χαρακτηριστικό, και του κοινωνικού μοντέλου προσέγγισης της αναπηρίας, με βάση το οποίο η αναπηρία είναι αποτέλεσμα του πλέγματος των σχέσεων του ατόμου με το περιβάλλον.
Οι ερωτώμενοι δηλώνουν χωρίς ενδοιασμό ότι στο σπίτι τους ή στο οικογενειακό τους περιβάλλον υπάρχει άτομο με κάποια αναπηρία (κινητική, αισθητηριακή, νοητική, ψυχική ή πολλαπλή) ή με χρόνια πάθηση (νεφρική ανεπάρκεια, σακχαρώδης διαβήτης, θαλασσαιμία κ.ά.). Η κοινωνική συναναστροφή όσων δεν αντιμετωπίζουν την αναπηρία στο άμεσο, οικογενειακό τους περιβάλλον περιλαμβάνει άτομα με αναπηρία: πρόκειται για τον φίλο, τον γνωστό ή τον γείτονα, με τον οποίο έχει σχεδόν καθημερινή επαφή το 25,1% των ερωτώμενων.
«Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι η αναπηρία δεν συγκαταλέγεται πλέον στα ταμπού. Η δουλειά του οργανωμένου αναπηρικού κινήματος έχει οδηγήσει στη μείωση προκαταλήψεων και στίγματος, κάτι που αναγνωρίζεται και στην ίδια την έρευνα.
Στις έρευνες κοινής γνώμης της τελευταίας τριετίας, οι θεσμοί της πολιτείας και οι διάφοροι φορείς εκπροσώπησης γνωρίζουν πρωτοφανή κρίση, καταγράφοντας ρεκόρ αρνητικών απόψεων ως προς το έργο, την αποτελεσματικότητα και τη χρησιμότητά τους.
Η συνολική αυτή τάση δεν επηρεάζει τους φορείς εκπροσώπησης των Ατόμων με Αναπηρία, οι οποίοι λαμβάνουν την υψηλότερη βαθμολογία (7,26 με άριστα το 10) για το έργο τους στην προσπάθεια κοινωνικής ένταξης των ατόμων με αναπηρία», τόνισε ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης.
Εξάλλου, καταγράφεται και πρόοδος σε συγκεκριμένες συνθήκες ζωής των ατόμων με αναπηρία κατά την τελευταία δεκαετία.
Συγκεκριμένα, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη δυνατότητα των ατόμων με αναπηρία να κάνουν χρήση των νέων τεχνολογιών και του internet (63,6%) και να έχουν πρόσβαση στην ενημέρωση / πληροφόρηση (55,6%). Πρόοδος, αν και σε μικρότερη κλίμακα, σημειώθηκε στην πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση, υποχρεωτική και ανώτερη αλλά και στο δημόσιο χώρο (κινητικότητα, ΜΜΜ, αστικές υποδομές κτλ.), παρόλο που η βελτίωση των υποδομών παραμένει ακόμη μεγάλο ζητούμενο.
Νικολέττα Μπούκα
http://www.gnomionline.gr/