2 Μαρτίου 2014

Η κρίση στην Ουκρανία και η σημασία της για την Ελλάδα


Οι ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων στην Ουκρανία, αλλά και το σκληρό πόκερ που λαμβάνει χώρα τις τελευταίες ώρες μεταξύ της Μόσχας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουάσινγκτον, είναι κάτι που όσο και να φαίνεται παράξενο δημιουργεί κινδύνους και ευκαιρίες για την Ελλάδα και είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει η Αθήνα να παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν υποβάλλει, με επίκεντρο την Χερσόνησο της Κριμαίας, σε ένα σκληρό τεστ... την αντίδραση της Δύσης στην Ουκρανία. Στο παρελθόν ο Ρώσος Πρόεδρος είδε ότι η Ουάσινγκτον και η ΕΕ δεν έκαναν σχεδόν τίποτα για να βοηθήσουν τη Γεωργία, όταν το Κρεμλίνο προχώρησε σε εισβολή σε αυτή τη χώρα. Επίσης, για μήνες και ενώ η Ουκρανία έβραζε και πάλι υπήρξε μια προκλητική απάθεια από αυτές τις δυο πλευρές. Οι κινήσεις του τελευταίων εικοσιτετραώρων δείχνουν ότι η Μόσχα εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο διαμελισμού της Ουκρανίας, ως μέσο εξασφάλισης της μη συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Είναι σαφές ότι η αντίδραση από την πλευρά της Ουάσινγκτον και των Βρυξελλών πρέπει να είναι άμεση και ουσιαστική. Για να αντέξει η οποιαδήποτε νέα ηγεσία της Ουκρανίας την σφοδρή πίεση του Κρεμλίνου, θα πρέπει να σταθεροποιήσει τα οικονομικά της χώρας και να οικοδομήσει μια μοντέρνα οικονομία. Για να γίνει αυτό δυνατό θα πρέπει οι ΗΠΑ και η ΕΕ να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη και να στηρίξουν οικονομικά και με τεχνογνωσία τη πολύ σημαντική για τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη χώρα.

Ακριβώς εδώ εντοπίζεται και η εξαιρετική σημασία που έχει η κρίση στην Ουκρανία για την Ελλάδα. Το νόμισμα έχει δυο όψεις. Η μια όψη αποτελεί ευκαιρία και μπορεί να αποβεί θετική για την Ελλάδα. Η άλλη εγκυμονεί κινδύνους και μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους για τη χώρα μας.

Βλέποντας τη θετική πλευρά του δεδομένου ότι η Ουκρανία χρειάζεται σημαντικότατη οικονομική βοήθεια από την ΕΕ, είναι ξεκάθαρο ότι το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να αντέξουν μια αποσταθεροποίηση στα οικονομικά δεδομένα της Ευρωζώνης, της οποίας η Ελλάδα είναι μέλος. Οπότε, πολύ δύσκολα θα κάνουν πίσω από τις δεσμεύσεις τους έναντι της Αθήνας και του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, με δεδομένο ότι η Ελλάδα έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις της. Μια αθέτηση των δικών τους δεσμεύσεων θα θέσει σε κίνδυνο τη σταθεροποίηση της Ελλάδας σε μια στιγμή που τα σημάδια εξόδου από την κρίση είναι παραπάνω από σαφή με δεδομένο και το πρωτογενές πλεόνασμα. Ταυτόχρονα, μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει σοβαρούς τριγμούς στα οικονομικά της Ευρωζώνης και θα υποσκάψει έντονα τα οποιαδήποτε σχέδια για στήριξη της νέας πολιτικής πραγματικότητας στην Ουκρανία.

Αυτά τα δεδομένα, δίνουν ένα ακόμη πολύ ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στον Έλληνα πρωθυπουργό, ο οποίος δεν χρειάζεται να εκβιάσει λόγω της κρίσης στην Ουκρανία, αλλά απλά να παρουσιάσει με ρεαλισμό την υπό διαμόρφωση κατάσταση στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες. Σε αυτή την επιχειρηματολογία είναι παραπάνω από βέβαιο ότι θα βρει θερμή συμπαράσταση στην Ουάσινγκτον.

Στην αντίπερα όχθη το ίδιο εύκολα μπορεί να δει κανείς την αρνητική πλευρά των εξελίξεων για την Ελλάδα, από την κρίση στην Ουκρανία.

Εάν ο Πούτιν τραβήξει στα άκρα την ένταση και υπάρξει διαμελισμός της Ουκρανίας μετά από ρωσική εισβολή στην Κριμαία, οι οικονομικοί και όχι μόνο τριγμοί που θα προκληθούν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με δεδομένο την τεράστια σημασία της Ουκρανίας για την τροφοδοσία της Ευρώπης σε ενέργεια, θα είναι τέτοιοι που αναπόφευκτα θα επηρεάσουν και την σταθεροποίηση – ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας σε μια ιδιαίτερα κομβική στιγμή.

Σε μια αρκετά προχωρημένη ανάλυση της κρίσης στην Ουκρανία, δεν μπορεί να μην δει κανείς τη σημασία που αποκτά η διαδικασία διαπραγμάτευσης που έχει ξεκινήσει στο Κυπριακό και οι εξελίξεις στην Κύπρο. Και εδώ υπάρχουν και θετικά και αρνητικά πρόσημα.

Στη θετική πλευρά μπορεί να καταλογίσει κανείς τη γεγονός ότι η κρίση στην Ουκρανία και μια επιδείνωσή της αυξάνει ακόμη πιο πολύ τη σημασία του να προχωρήσουν το συντομότερο δυνατό οι διαδικασίες για τη μεταφορά μέσω της Κύπρου των τεραστίων κοιτασμάτων ενέργειας της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω της Κύπρου, στην Ευρώπη. Για να γίνει αυτό και να υπάρξει εξισορρόπηση σε μια αρνητική εξέλιξη στην Ουκρανία, έχει γίνει σαφές ότι θα πρέπει να υπάρξει επίλυση του Κυπριακού, έτσι ώστε οι συμφωνίες στο τρίγωνο Τελ Αβίβ, Λευκωσία, Άγκυρα, με τη συμμετοχή και της Αθήνας να προχωρήσουν σύντομα και χωρίς προβλήματα. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πλεονέκτημα από τη Λευκωσία για ένα θετικό αποτέλεσμα στη διαδικασία επίλυσης.

Οι τελευταίες εξελίξεις στην Κύπρο και η οικονομική κατάσταση που βρίσκεται το νησί, φέρνουν έντονα στο προσκήνιο και το αρνητικό πρόσημο το οποίο μπορεί να έχει η κρίση στην Ουκρανία για τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό.

Μια πιθανή κορύφωση της έντασης στην ουκρανική κρίση θα μπορούσε να αυξήσει δραματικά την πίεση για άμεση λύση του Κυπριακού, έτσι ώστε να προχωρήσει το ίδιο άμεσα το σχέδιο μεταφοράς των ενεργειακών κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω της σαφώς πιο οικονομικής λύσης κατασκευής αγωγού μέσω Τουρκίας, προς την Ευρώπη. Είναι δύσκολο να δει κανείς πως είναι δυνατόν η Άγκυρα πατώντας πάνω σε αυτό να μην επιδιώξει μια πιο κοντά στα συμφέροντας της λύση του Κυπριακού.

Και με βάση όλα αυτά το ερώτημα που έρχεται στο προσκήνιο σκληρά είναι το εξής. Έχει την ικανότητα και τη δύναμη ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης να αντέξει μια σφοδρή πίεση από Βρυξέλλες και Ουάσινγκτον, για γρήγορη λύση του Κυπριακού που θα γέρνει προς την τουρκική πλευρά;

Δυστυχώς οι μέχρι τώρα κινήσεις του δείχνουν το αντίθετο.

Όλα τα παραπάνω κάνουν σαφές ότι όσο και να ακούγεται παράξενο η κρίση στην Ουκρανία και η οποιαδήποτε έκβασή της έχει τεράστια σημασία για την Ελλάδα και το μέλλον της και απαιτεί μια ηγεσία με ρεαλισμό και ικανότητα να κρατήσει το πηδάλιο της χώρας σταθερά σε πολύ ταραγμένα νερά το αμέσως επόμενο διάστημα.

Αυτά προς γνώση και συμμόρφωση με δεδομένο ότι ως Έλληνες σε περίπου τρεις μήνες, την ίδια ημέρα με τις εκλογές στην Ουκρανία, θα κληθούμε να ψηφίσουμε στις πιο σημαντικές Ευρωεκλογές από την ίδρυση της ΕΕ και τις σημαντικότερες για το μέλλον της χώρας μας. Πιστεύω ότι και το μικρό παιδί μπορεί να καταλάβει τι εννοώ και τι διακυβεύεται σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου