ΠΩΣ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗΣ;

Πρέπει να αποσαφηνισθεί ο ρόλος του λιμένος – Θα είναι εμπορικό; – Θα είναι λιμάνι κρουαζιέρας; – Θα είναι μαρίνα τουριστικών σκαφών; – Θα είναι λιμάνι αλιείας; – Ή μήπως λιμάνι ακτοπλοΐας; – Στην εποχή της εξειδίκευσης, ΟΛΑ σε ένα δεν γίνονται.

Στο πλαίσιο  των εκδηλώσεων ‘ΗΜΕΡΑ   ΛΙΜΑΝΙΟΥ’, που έγιναν την Τρίτη  24  Ιουνίου  2014 στο Νομαρχείο  Έβρου, κατατέθηκε ‘ενημερωτικό σημείωμα’ του Υποναυάρχου Λ.Σ (ε.α), πρώην Κεντρικού Λιμενάρχη Αλεξανδρούπολης ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ,  με θέμα: «Να αποφασίσουμε επιτέλους τι λιμάνι θέλουμε» το οποίο έχει ως εξής :
ΝΑ   ΑΠΟΦΑΣΙΣΟΥΜΕ  ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ  ΤΙ   ΛΙΜΑΝΙ   ΘΕΛΟΥΜΕ
Είναι γνωστό ότι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, εδώ και χρόνια, λειτουργεί  συγχρόνως ως εμπορικό, επιβατηγό και αλιευτικό.
Από πλευράς διαμόρφωσής του χαρακτηρίζεται ως τεχνητό, από πλευράς λειτουργικής αποστολής ως εμπορικό και  επιβατηγό συγχρόνως, ενώ από πλευράς του ρόλου του στο δίκτυο μεταφορών ως  διαμετακομιστικό.
Από το 1964, μέσα στο ίδιο λιμάνι, δραστηριοποιείται Ναυταθλητικό Σωματείο με τμήμα ιστιοπλοΐας.
Από το 1974, λειτουργεί και μια από τις έντεκα Ιχθυόσκαλες της χώρας.
***

Στην ειδική μελέτη «Σχεδιασμός Ανάπτυξης του  Λιμενικού συστήματος  της χώρας»,  που ανατέθηκε από το Υ.Ε.Ν  στο Γραφείο Δοξιάδη, μετά την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, η Αλεξανδρούπολη χαρακτηρίστηκε ως «λιμάνι γενικότερης σημασίας».
Ο χαρακτηρισμός αυτός διατηρήθηκε από την ολοκλήρωση και παράδοση της μελέτης τον Ιανουάριο 1985 μέχρι και το 1991.
Από το 1992 μέχρι και το 2006, με την αριθ. 3514.96/1992 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 440 Β / 7-7-1992) χαρακτηριζόταν   ως «λιμάνι εθνικής σημασίας»  με  τη σημείωση ότι  παρουσίαζε και  διεθνές  ενδιαφέρον.
Από το 2007 – κάτι που ισχύει μέχρι και σήμερα -  με την αριθ. 8315.2 / 2007  Κοινή Υπουργική Απόφαση  (ΦΕΚ 202 Β / 16-02-2007), χαρακτηρίζεται  «λιμάνι διεθνούς ενδιαφέροντος».
Ο χαρακτηρισμός  αυτός, είναι  ο σημαντικότερος από τους τέσσερις  (διεθνούς ενδιαφέροντος, εθνικής σημασίας, μείζονος ενδιαφέροντος, τοπικής σημασίας) που έχει καθορίσει  με την αριθ. 1346/2001 Απόφαση του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ε.Ε. Παίζει δε, μεγάλη σημασία για τον καθορισμό των προτεραιοτήτων, την ιεράρχηση και τον προγραμματισμό εκτέλεσης έργων και υποδομών από εθνικούς η κοινοτικούς  πόρους.
***
Από τον Αύγουστο του 1995, όταν  ξεκίνησαν τα έργα επέκτασής του, στα πλαίσια του Διευρωπαϊκού άξονα ΙΧ,  μέχρι και σήμερα, 20 χρόνια μετά, για τη διατύπωση προτάσεων και εισηγήσεων για το λιμάνι, έγινε μόνο μια ευρεία σύσκεψη φορέων (5-11-2001), σύμφωνα με την αριθ. 2540/6-8-2001 Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Α.Μ.Θ, με την οποία είχε συγκροτηθεί 13μελης Επιτροπή.
Στο  Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΦΕΚ 128 Α /3-7-2008), αναφέρεται (σελ. 2278, κεφ. Α.22, Θαλάσσιες μεταφορές, λιμενικές υποδομές και υπηρεσίες) ότι «μπορεί να επεκταθεί και να αναβαθμισθεί σε εξειδικευμένο πετρελαϊκό λιμένα (oil terminal) καθώς μελλοντικά θα γειτνιάζει με αποθήκες καυσίμων και διυλιστήρια, διατηρώντας παράλληλα τον αρχικό σχεδιασμό του για διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων και χύδην φορτίων».
Κάποιος προβληματισμός, σχετικά με τη χρήση του λιμανιού, φάνηκε να απασχολεί τους τοπικούς μας άρχοντες την περίοδο που κυριαρχούσε το θέμα του πετρελαιαγωγού.
Μετά τη δημοσίευση του Νόμου 4001/2011 (ΦΕΚ 179 Α /22-8-2011) όπου στο ειδικό κεφάλαιο για τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και συγκεκριμένα στα άρθρα 165-175, προβλεπόταν ότι ένα μέρος του θα λειτουργήσει και ως  «port facilities» για τις ανάγκες της Trans –Balkan Pipeline, οι προβληματισμοί και οι συζητήσεις γύρω από το τι λιμάνι θέλουμε, πάγωσαν μαζί με το «πάγωμα» του πετρελαιαγωγού.
Σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συζητήσεις,  των υπευθύνων του ΟΛΑ ΑΕ,  ειδικά την περίοδο 2009-2010, αναφέρθηκε  ότι μέσα  στο ίδιο  λιμάνι, στη βορειοανατολική πλευρά του, πρόκειται να κατασκευαστεί και  Μαρίνα. Ανάλογες δηλώσεις έγιναν και το 2013.
Όταν, την περίοδο 2012-2013, βρισκόταν σε εξέλιξη, η μελέτη  Αξιολόγησης, Αναθεώρησης και Εξειδίκευσης του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΣΧΑΑ) για την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, η Περιφέρεια ΑΜ-Θ είχε αναρτήσει στην ιστοσελίδα της, www.pamth.gov.gr/index.php/2012-10-02-10-53-25/2012-11-11-10-09-28/3121-business-intelligence-system-2, τα σχετικά κείμενα και στο 4ο τεύχος,  σελ.2, αναφερόταν ότι πρέπει να αποσαφηνιστεί ο ρόλος των λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Καβάλας.
Στον Οργανισμό Λιμένος Αλεξανδρούπολης, πραγματοποιήθηκε την 07-01-2014, σε στενό κύκλο, συνάντηση εργασίας για τον ρόλο των λιμενικών εγκαταστάσεων του ΟΛΑ στον χωροταξικό σχεδιασμό της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης.
Με την 195/27-10-2011 Απόφασή της Διυπουργικής Επιτροπής (ΦΕΚ 2501Β/4-11-2011), σε εφαρμογή του Ν.3986/2011, μεταφέρονται στο  Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ  Α.Ε οι μετοχές των 12 Οργανισμών Λιμένα Α.Ε. καθώς και τα πλήρη  δικαιώματα  ψήφου.
Στη συνέχεια, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ 175 Α/7-9-2012), καταργείται  το ελάχιστο ποσοστό το οποίο πρέπει να κατέχει το Δημόσιο στους 12 Οργανισμούς Λιμένα ΑΕ.
Το «ΤΑΙΠΕΔ», το 2012, για τα δώδεκα (12) μεγάλα λιμάνια, διόρισε ως συμβούλους του την Morgan Stanley και την Τράπεζα Πειραιώς και εκπονήθηκε το πρόγραμμα «Ποσειδών». Επίσης, ο Υπουργός Ναυτιλίας, συγκρότησε Ομάδα Εργασίας (Απόφαση 90/3-9-2012) για να συνεργαστεί με το «Ταμείο» στη «Στρατηγική των λιμένων».
Άραγε ποιος είναι ο ρόλος του λιμένα Αλεξανδρούπολης μέσα από αυτά ;
Με το Άρθρο 15 του Ν. 4081/2012 (ΦΕΚ 184 Α / 27-9-2012) επικυρώθηκαν    όλες τις εγκριτικές αποφάσεις της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ),για τα Master Plan των λιμανιών από το 2002 έως το 2012.
Με το άρθρο 39 του Ν. 4150/2013 «Ανασυγκρότηση Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου» (ΦΕΚ 102 Α / 29-04-2013) «το σύνολο ή μέρος των μετοχών που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ σε καθένα από τους Οργανισμούς Λιμένα ΑΕ δύναται να εισφέρεται ως εισφορά σε είδος για τη δημιουργία αντίστοιχου Λιμενικού Δικτύου. Της Αλεξανδρούπολης, Καβάλας και Βόλου  εισφέρονται στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΛΘ ΑΕ.»
Είναι λοιπόν η ευκαιρία, τα λιμάνια της Β. Ελλάδος, κάτω από ένα έμπειρο Φορέα Διοίκησης (ΟΛΘ), να σταματήσουν να είναι ανταγωνιστικά, να μειώσουν  το κόστος λειτουργίας τους και να ειδικευτούν σε συγκεκριμένους τομείς (π.χ Καβάλα-Κρουαζιέρα, Αλεξανδρούπολη – ΣΕΜΠΟ).
Να σημειώσουμε ότι οι αρμόδιοι υπόσχονται μέσα από δελτία τύπου και δημόσιες δηλώσεις  ότι η Αλεξανδρούπολη σύντομα θα γίνει λιμάνι κρουαζιέρας και μάλιστα για μεγάλα κρουαζερορόπλοια.
***
Δεν χρειάζονται ειδικές επιστημονικές και ναυτιλιακές γνώσεις για να καταλάβει κάποιος ότι στο θέμα « τι λιμάνι θέλουμε » υπάρχει σοβαρό  πρόβλημα.
Μήπως είναι πλέον καιρός να το αποφασίσουμε;
Στην εποχή της εξειδίκευσης και στον τομέα των λιμανιών  Ο.Λ.Α σε ένα, σίγουρα,  δεν χωράνε.
Τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας είναι κοντά μας και όλοι τα γνωρίζουμε.
Πράγματι και σε αυτά πριν σαράντα χρόνια όλες οι δραστηριότητες ήταν μαζί.  Σήμερα όμως, η πραγματικότητα είναι διαφορετική :
Θεσσαλονίκη :
«Μαρίνα» στην Καλαμαριά.
«Ιχθυόσκαλα» στη Νέα Μηχανιώνα.
«Container terminal» στη Δυτ. Πλευρά του λιμανιού.
«Επιβατηγό λιμάνι» στο Κεντρικό λιμάνι.
«Oil terminal» στην   ESSO   PAPPAS
Καβάλα:
«Μαρίνα»  στη Θάσο
«Ιχθυόσκαλα»  στη Δυτική πόλη
«Container terminal» στο νέο λιμάνι «ΦΙΛΙΠΠΟΣ  Β »
«Επιβατηγό λιμάνι» στο Κεντρικό λιμάνι.
«Oil terminal» στη Νέα Καρβάλη.
Στην Αλεξανδρούπολη του 2014, την πρώτη πόλη προς την Ευρώπη, θα πάμε μπροστά ή θα γυρίσουμε σαράντα χρόνια πίσω ;
***
Τα λιμάνια όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς εξυπηρετούν επτά (7) λειτουργίες. Γενικό φορτίο, χύδην φορτίο, εμπορευματοκιβώτια, ακτοπλοΐα, κρουαζιέρα, αναψυχή και αλιεία.
Ευνόητο είναι, ότι πέρα από τις βασικές απαραίτητες υποδομές που πρέπει να έχει κάθε λιμάνι, οποιαδήποτε λειτουργία κι αν εξυπηρετεί, απαιτείται να έχει και εξειδικευμένη υποδομή χωριστά για κάθε λειτουργία.
Στο λιμάνι της  Αλεξανδρούπολης με μια και μόνο κοινή είσοδο – πρωτοφανές για τα ναυτιλιακά δεδομένα του 21ου αιώνα – δεν έχουμε μόνο μερικές από τις επτά (7) λειτουργίες – αλλά τις έχουμε όλες και επιπλέον μια όγδοη (αθλητική) με τα ιστιοπλοϊκά σκάφη του Ναυταθλητικού Ομίλου Αλεξανδρούπολης-ΝΟΑ).
Τα θέλουμε ΟΛΑ, ή μάλλον, ορισμένοι πολιτικοί μας τα υπόσχονται ΟΛΑ και κινδυνεύουμε να τα χάσουμε ΟΛΑ !!!
Νίκος Παπανικολόπουλος
Υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α.
http://www.elthraki.gr/