Στο Κομμένο Άρτας ο Αλ. Τσίπρας: «Εμπρακτη αναγνώριση των εγκλημάτων των ναζί, θα πράξουμε ό,τι χρειαστεί ακόμα και σε δικαστικό επίπεδο» (βίντεο)



Έμπρακτη αναγνώριση των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν ζήτησε ο πρωθυπουργός από το Κομμένο. Η ελληνική δημοκρατία «θα πράξει ότι απαιτείται σε διπλωματικό επίπεδο πρωτίστως αλλά αν χρειαστεί και σε δικαστικό επίπεδο», ξεκαθάρισε - «Πρώτη φορά πρωθυπουργός της χώρας τιμά με την παρουσία του έναν από τους μαρτυρικότερους τόπους της Ελλάδας και του κόσμου», όπως επισημαίνεται στην ιστοσελίδα «Αη Κομμένο»

Η Ελλάδα και ο λαός δεν ξεχνά την ιστορία, τις σφαγές και τα εγκλήματα πολέμου και απαιτεί την έμπρακτη αναγνώρισή τους έστω και με καθυστέρηση 73 ετών, τόνισε ο πρωθυπουργός από το Κομμένο Αρτας όπου παρέστει στις εκδηλώσεις για τη σφαγή που έγινε επί γερμανικής κατοχής.

«Αυτό το ιστορικό χρέος δεν είναι μόνο απέναντι στον ελληνικό λαό, αλλά απέναντι σε όλη την Ευρώπη, απέναντι στην ίδια τη δικαιοσύνη», τόνισε.
Όπως είπε, αυτόν τον αγώνα τον πιστεύουμε και θα τον συνεχίσουμε σε όλα τα επίπεδα. «Όχι σαν επικοινωνιακό πυροτέχνημα αλλά με σχέδιο και χωρίς βιασύνη. Με επιστημονική τεκμηρίωση. Με επιμονή όπως απαιτείται για ένα ιστορικό αίτημα».
«Για την διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων η χώρας μας έχει για πρώτη φορά συντονισμένη στρατηγική με συντονισμό από τη Βουλή των Ελλήνων, όπου συγκροτήθηκε Διακομματική Επιτροπή που έχει βγάλει πόρισμα. Αυτό το πόρισμα θα το ακολουθήσουμε», είπε ο πρωθυπουργός.
Ξεκαθάρισε ότι η ελληνική δημοκρατία «θα πράξει ότι απαιτείται σε διπλωματικό επίπεδο πρωτίστως αλλά αν χρειαστεί και σε δικαστικό επίπεδο».
Ζήτησε ενότητα για να υπάρξει ιστορική δικαίωση σε ότι αφορά τις ιστορικές οφειλές.
Το βίντεο με τον χαιρετισμό του Αλ. Τσίπρα και το μήνυμα προς το Βερολίνο:



(ολόκληρος ο χαιρετισμός του Αλ. Τσίπρα εδώ)
 

Aναλυτικότερα:
«Για τη διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου η χώρα μας για πρώτη φορά έχει συγκροτημένη εθνική στρατηγική», τόνισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κατά τον χαιρετισμό του στις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης που γίνονται στο Κομμένο Άρτας για τους 317 Έλληνες που σφαγιάστηκαν από τα κατοχικά γερμανικά στρατεύματα την 16η Αυγούστου του 1943. Και προσέθεσε: «Η Ελληνική Δημοκρατία θα πράξει ό,τι απαιτείται σε διπλωματικό πρωτίστως και αν χρειαστεί και σε νομικό επίπεδο, προκειμένου να εκπληρωθεί αυτό το ιστορικό χρέος».
«Είναι πλέον καιρός και η γερμανική κυβέρνηση, σε κλίμα συνεννόησης και καλής πίστης, να αναγνωρίσει ότι το θέμα είναι ανοικτό και επιτέλους να καθίσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Εμείς από την δική μας πλευρά διαβεβαιώνουμε τον ελληνικό λαό ότι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ότι χρειαστεί για να κλείσει αυτό το ιστορικό κεφάλαιο, αυτή η ιστορική εκκρεμότητα», ανέφερε στην ομιλία του ο πρωθυπουργός, επισημαίνοντας ότι δεν πρόκειται για μια ευκαιριακή προσπάθεια που κρύβει πίσω της την σκοπιμότητα της οικονομικής κρίσης. «Ο ελληνικός λαός στο διάβα της ιστορίας του πέρασε πολύ πιο δύσκολες στιγμές από αυτή που περνά τα τελευταία χρόνια. Και τις ξεπέρασε τις δυσκολίες διεκδικώντας και όχι επαιτώντας. Διεκδικούμε δεν επαιτούμε», τόνισε και συνέχισε: «Είμαστε μαθημένοι να πολεμάμε και να ξεπερνάμε τις δυσκολίες. Το ιστορικό μας χρέος για δικαίωση σε σχέση με γερμανικές οφειλές σε καμιά περίπτωση δεν σχετίζεται και δεν συμψηφίζεται με την τρέχουσα οικονομική συγκυρία. Δεν επιθυμούμε να πάρουμε κάποια υποτιθέμενη ρεβάνς, αλλά να κλείσουμε αυτή την ανοικτή πληγή στο σώμα της Δικαιοσύνης».
Ο πρωθυπουργός θέλησε επίσης, από το να στείλει ένα μήνυμα από το μαρτυρικό Κομμένο, ότι η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός δεν ξεχνούν την ιστορία τους, δεν ξεχνούν τις σφαγές και τα εγκλήματα πολέμου του ναζιστικού γερμανικού στρατού και απαιτεί την έμπρακτη αναγνώρισή τους και από τη σημερινή γερμανική κυβέρνηση, έστω και με καθυστέρηση 73 ετών. «Και αυτό το ηθικό πρωτίστως και πολιτικό χρέος δεν είναι μονάχα χρέος απέναντι στον ελληνικό λαό, αλλά απέναντι σε ολόκληρη την Ευρώπη και απέναντι στον ίδιο τον γερμανικό λαό, απέναντι στα εκατομμύρια θύματα του ναζισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη. Είναι ένα χρέος απέναντι στην δικαιοσύνη και την ειρήνη», ανέφερε και τόνισε ότι αυτόν τον αγώνα τον πιστεύουμε και θα τον συνεχίσουμε μέχρι τέλος και σε όλα τα επίπεδα. «Όχι σαν ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα όχι με προχειρότητα και βιασύνη, αλλά με σχέδιο στρατηγική και ισχυρή νομική τεκμηρίωση. Έτσι όπως αρμόζει σε μια πρωτοβουλία εθνικής αλλά και οικουμενικής σημασίας. Με πλήρη συναίσθηση της ιστορικότητας, αλλά με υπομονή και επιμονή έτσι όπως απαιτείται για τη δικαίωση ενός ιστορικού αιτήματος».
«Για τη διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου η χώρα μας για πρώτη φορά έχει συγκροτημένη εθνική στρατηγική, με πρωτοβουλία και συντονισμό της όλης προσπάθειας από τη Βουλή των Ελλήνων, όπου έχει συγκροτηθεί διακομματική επιτροπή, τον περασμένο Δεκέμβρη και έχει βγάλει πόρισμα που δείχνει τον δρόμο. Και αυτόν τον δρόμο θα τον σεβαστούμε και θα το ακολουθήσουμε. Όπως άλλωστε και τα πορίσματα άλλων κρατικών υπηρεσιών», επισήμανε ακόμη ο Αλεξης Τσίπρας και τόνισε καταλήγοντας:
«Η Ελληνική Δημοκρατία θα πράξει ότι απαιτείται σε διπλωματικό πρωτίστως και αν χρειαστεί και σε νομικό επίπεδο, προκειμένου να εκπληρωθεί αυτό το ιστορικό χρέος».
Tα γεγονότα στο Κομμένο
Τη μνήμη των 317 θυμάτων της σφαγής από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής τιμούν κάθε χρόνο με εκδηλώσεις στο μαρτυρικό Κομμένο. Στις φετινές εκδηλώσεις, στις 16 Αυγούστου, που διοργανώνουν ο Μορφωτικός Σύλλογος Κομμένου, ο δήμος Νικολάου Σκουφά και η τοπική κοινότητα Κομμένου, παρίσταται και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, «Πρώτη φορά πρωθυπουργός της χώρας τιμά με την παρουσία του έναν από τους μαρτυρικότερους τόπους της Ελλάδας και του κόσμου», όπως επισημαίνεται στην ιστοσελίδα «Αη Κομμένο» (martiriko-kommeno.gr). Οι εκδηλώσεις έχουν σύνθημα «Δεν τους ξεχνάμε» και αίτημα να καταβληθούν στην Ελλάδα οι οφειλές του γερμανικού κράτους και να αποδοθεί δικαιοσύνη στους μαρτυρικούς τόπους.
Κι αν ίσως οι αναφορές στα Καλάβρυτα και το Δίστομο είναι πιο συχνές, η ναζιστική θηριωδία και στο Κομμένο, ένα μικρό χωριό στην άκρη του Αμβρακικού, στις εκβολές του ποταμού Αράχθου, ήταν η ίδια. Ένα χωριό, ισοπεδωμένο, 20 οικογένειες ξεκληρίστηκαν, 317 νεκροί κάθε φύλου και ηλικίας -ανάμεσά τους 97 νήπια και παιδιά ηλικίας έως 15 ετών και 119 γυναίκες- κι ένας αιματοβαμμένος γάμος, με τη νύφη, τον γαμπρό και όλους τους καλεσμένους (περίπου 30 άτομα) να τυλίγονται στις στάχτες μίσους, άλλοι 20 πνίγηκαν στον ποταμό Άραχθο, προσπαθώντας να ξεφύγουν.
Στο Κομμένο, στις 15 Αυγούστου του 1943, ημέρα της Κοίμησης της Παναγίας Θεοτόκου, γιόρταζαν το πανηγύρι τους. Λίγες μέρες νωρίτερα, στις 12 Αυγούστου, ο διοικητής του 98ου Συντάγματος Γιόζεφ Ζάλμινγκερ ενημέρωνε ψευδώς με σήμα του τις προϊστάμενες Aρχές ότι το Κομμένο βρίσκεται στα χέρια συμμοριτών. Το Σάββατο 14 Αυγούστου ήρθε η διαταγή για μια αιφνιδιαστική επιχείρηση θανάτου στο χωριό, που ανατέθηκε στον υπολοχαγό Ρέζερ, που ήταν στέλεχος της νεολαίας του Χίτλερ, φανατικός Ναζί και αποκαλούμενος «Νέρων».
Χαράματα της 16 Αυγούστου εκατό άντρες, κατά τον Άγγλο ιστορικό Μαρκ Μαάουερ, 400 κατά τον Κομμενιώτη γυμνασιάρχη Στέφανο Παππά, του 12 λόχου του 98 γερμανικού συντάγματος, το οποίο έδρευε στην περιοχή της Φιλιππιάδας, μια μικρή κωμόπολη 10 περίπου χιλιόμετρα Βόρεια της Άρτας, σταθμεύουν έξω από το Κομμένο. Αποστολή τους, με το πρόσχημα ότι Γερμανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν στο Κομμένο, η εξόντωση των ανταρτών που δρούσαν στην περιοχή και η εξαφάνιση του χωριού που τους υποστήριζε και τους προμήθευε με τρόφιμα και άλλα απαραίτητα για την αντίστασή τους εναντίον των Γερμανών.
Διαβάζουμε στον ιστότοπο «Αη Κομμένο»:
«Με την ανατολή του ήλιου, αφού πρώτα πήραν το πρωινό τους και κύκλωσαν το χωριό, οι μονάδες εφόδου έλαβαν με δύο φωτοβολίδες το σύνθημα και άρχισαν να βάλλουν με όπλα, με πολυβόλα, χειροβομβίδες και όλμους. Δεν άφηναν τίποτε όρθιο. Έκαιγαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους και σκότωναν με μιαν απερίγραπτη αγριότητα άντρες, γέροντες, γυναίκες και παιδιά. Ακόμη και μωρά. Ολόκληρες οικογένειες κάηκαν ζωντανές μέσα στα σπίτια τους, πριν ακόμη ξυπνήσουν και καταλάβουν τι γίνεται γύρω τους. Άλλοι έτρεχαν στους δρόμους να σωθούν και έπεφταν από τις σφαίρες που θέριζαν το χωριό. Ανθρώπινα σώματα κόπηκαν στα δυο ή διαλύθηκαν και δε βρέθηκαν ποτέ. Φαίνεται πως η διαταγή ήταν σαφής: να μη μείνει τίποτε ζωντανό σ' ένα χωριό που αποτελούσε φωλιά των ανταρτών.
Έξι ώρες κράτησε η σφαγή. Δρόμοι, αυλές, καμένα σπίτια, κήποι, χαντάκια, η πλατεία, ολόκληρο το χωριό γέμισε πτώματα, που μερικά έμεναν άθαφτα για αρκετές μέρες, αφού δεν απέμεινε κανείς ζωντανός απ' τους συγγενείς για να τους θάψει. Πρόχειρα και στον τόπο ακριβώς της σφαγής άνοιξαν λάκκους κι έριξαν τους νεκρούς μέσα, για να μην τους φάνε τα σκυλιά και τα όρνια και να μην πέσουν αρρώστιες αγιάτρευτες στο χωριό. Όσοι σώθηκαν έπρεπε ν' αντέξουν και ν' αφήσουν γι' αργότερα τα δάκρυα και τον πόνο.
Στο σπίτι του Θόδωρου Μάλλιου γινόταν ο γάμος τη κόρης του Αλεξάνδρας με το Θεοχάρη Καρίνο από τον Παχυκάλαμο, χωριό κοντά στο Κομμένο. Χάθηκαν όλοι. Τους έκαψαν και τους σκότωσαν. Τριάντα με τριάντα πέντε άτομα. Από τα 12 μέλη της οικογένειας του οικοδεσπότη Θόδωρου Μάλλιου σώθηκαν εκείνο το πρωινό μόνο δύο, ο Αλέξανδρος και η Μαρία, που είχαν φύγει μόλις πριν λίγα λεπτά για να φροντίσουν στο χωράφι τα ζώα. Οι ναζί δεν σεβάστηκαν και δεν λογάριασαν τίποτε και κανέναν. Σκότωσαν και τη νύφη την Αλεξάνδρα και το γαμπρό τον Θεοχάρη.
Όσοι πρόλαβαν και πετάχτηκαν έξω απ' τα σπίτια τους, έτρεχαν να σωθούν στα χωράφια ή να κρυφτούν χωμένοι στα βαθιά χαντάκια. Μόνη σωτηρία απέμεινε για πολλούς το ποτάμι. Πλήθος κόσμου έτρεχε κατά εκεί. Άλλοι ρίχνονταν στα νερά του για να περάσουν απέναντι και να σωθούν. Άλλοι κρέμονταν απ' τις βάρκες και τρέμοντας πάλευαν να γλιτώσουν απ' τον εφιάλτη. Κι εκεί πνίγηκαν σχεδόν όλοι όσοι μπήκαν στη βάρκα του Σπύρου Βλαχοπάνου, σχεδόν είκοσι άτομα. Κι ο θρήνος κι οι κραυγές του πνιγμού έσμιγαν με τη βουή της φωτιάς και των όπλων που αφάνιζαν το Κομμένο».
Σήμερα
Η ιστορία του μαρτυρικού Κομμένου έχει περάσει στη λογοτεχνία, με το μυθιστόρημα «Αγαπημένη μου αδελφή Άλεξ... Μια αληθινή ιστορία» του Δημήτρη Βλαχοπάνου, όπου μέσα από τη μυθιστορηματική ανάπλαση της ιστορίας της τραγικής νύφης του Κομμένου, φωτίζονται και πολλές πλευρές της κτηνωδίας που ακολούθησε. Αλλά και στη μουσική, και μάλιστα από έναν Γερμανό, τον Gunter Baby Sommer, με το μουσικό δράμα «Γάμος στο Κομμένο» (2015), είναι βασισμένο στο βιβλίο του Δημήτρη Βλαχοπάνου. Ο «Γάμος στο Κομμένο», είναι το δεύτερο έργο που έχει συνθέσει ο Gunter Baby Sommer -ο οποίος έχει γίνει επίτιμος δημότης του Κομμένου- εμπνευσμένο από τη σφαγή στο Κομμένο. Το πρώτο έργο του, «Τραγούδια για το Κομμένο», είχε παρουσιαστεί σε παγκόσμια πρώτη στο Κομμένο, την Πέμπτη 16 Αυγούστου 2012, και ακολούθησαν δεκάδες παραστάσεις σε πολλές πρωτεύουσες και μεγάλες πόλεις του κόσμου.
Ήδη από τη δεκαετία του '60 Γερμανοί ιδιώτες που έμαθαν για τη σφαγή του Κομμένου επισκέφθηκαν το χωριό, ενώ μια ευκατάστατη Γερμανίδα χρηματοδότησε την ανέγερση νέου Δημοτικού Σχολείου. Από τη δεκαετία του 1980 άρχισε να ασχολείται με τις θηριωδίες των Ναζί ο Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, ο οποίος και για το σχετικό βιβλίο του τιμήθηκε από την Κοινότητα Κομμένου. Τελικά στις 30 Απριλίου 2004 ανακοινώθηκε στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι ο εισαγγελέας του Μονάχου άνοιξε τον φάκελο της σφαγής του Κομμένου.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)