Η γενικότερη απαξίωση των θεσμών της πολιτικής ζωής και της κρατικής οργάνωσης που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα της οικονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης, δεν θα μπορούσε να μην αγγίξει και τον -θεωρούμενο- κορυφαίο δημοκρατικό θεσμό του οικοδομήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η πανελλαδική έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη κρίση δυσπιστίας και αμφισβήτησης που διέπει τις σχέσεις των Ελλήνων με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και συγκεκριμένα με την Ε.Ε. και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Είναι μάλιστα εντυπωσιακό ότι σχετικά συγκρίσιμο είναι το ποσοστό όσων θεωρούν “λίγο” ή “καθόλου” σημαντική τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη ζωή τους (51%) με το αντίστοιχο ποσοστό όσων δηλώνουν κάτι τέτοιο για τη λειτουργία του ελληνικού Κοινοβουλίου (40%). Ουσιαστικά προκύπτει ότι, για ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων πολιτών η λειτουργία τόσο των εγχώριων, όσο και των ευρωπαϊκών δημοκρατικών θεσμών δεν τους αφορά, δεν νιώθουν με άλλα λόγια την επίδραση αυτών των θεσμών στη ζωή τους και, προφανώς, αυτό τους οδηγεί σε αρνητική τοποθέτηση απέναντί τους. Όπως προκύπτει, περίπου 1 στους 3 έχει αρνητική εικόνα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ για το ελληνικό Κοινοβούλιο 7 στους 10 έχουν αρνητική άποψη, γεγονός που συνδέεται και με τη γενικότερη απαξίωση του εγχώριου πολιτικού συστήματος που εντοπίζεται διαχρονικά (τα τελευταία χρόνια) σε σειρά ερευνών κοινής γνώμης και τροφοδοτείται, αντίστοιχα, από την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στα ελληνικά νοικοκυριά. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι το 61% των ερωτώμενων εμπιστεύονται (από χαμηλά έως καθόλου) το ελληνικό Κοινοβούλιο, ενώ μόνο 1 στους 10 (δηλαδή 10%) επιδεικνύει μεγάλη εμπιστοσύνη. Από την άλλη πλευρά, οι Έλληνες πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την πλειοψηφία όμως να τηρεί ουδέτερη στάση στο θέμα αυτό, κάτι που ενδεχομένως να οφείλεται και στην “απόσταση” που νιώθουν να τους χωρίζει από τον θεσμό και τις εν γένει δραστηριότητές του.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η εμπιστοσύνη που επιδεικνύουν στους δύο θεσμούς -Ευρωπαϊκό και ελληνικό Κοινοβούλιο- βρίσκεται κάτω από τη βάση...
Συνδυάζοντας τα ευρήματα αυτά με την εξαιρετικά χαμηλή εκτίμηση των Ελλήνων πολιτών προς τους εγχώριους θεσμούς (ελληνικό Κοινοβούλιο, πολιτικό σύστημα κ.λπ.) είναι προφανές ότι σε μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού έχει εδραιωθεί η άποψη ότι “οι λύσεις στα προβλήματα θα έρθουν από έξω” και μόνο ως “επιβαλλόμενες” υποχρεώσεις της χώρας, στο πλαίσιο συμμετοχής της στην ενιαία Ευρώπη. Προφανώς, σε ορισμένα θέματα υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες στη διαμόρφωση αυτής της πλειοψηφικής τάσης, όπως π.χ. στο προσφυγικό και την άμυνα, όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρείται ότι δρα ως “ομπρέλα” προστασίας, ή στην επιχειρηματικότητα, όπου θεωρείται, προφανώς, ότι η Ε.Ε. έχει να προσφέρει στον τομέα των “καλών πρακτικών”.
Τέλος, τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους -που αποφασίστηκαν στο Eurogroup της 5ης.12.2016- αντιμετωπίζονται με μεικτή διάθεση. Σημαντικό ποσοστό (περίπου 1 στους 3) θεωρούν θετικά τα μέτρα, αλλά όχι επαρκή, ενώ 4 στους 10 τα θεωρούν αρνητικά. Παράλληλα, με δεδομένη τη γενικά αρνητική στάση των Ελλήνων πολιτών απέναντι στο ΔΝΤ, προκαλεί μάλλον έκπληξη ότι περίπου οι μισοί επιθυμούν τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του ελληνικού χρέους είτε ως χρηματοδότη, είτε μόνο ως τεχνικού συμβούλου.
Σχετικά με το σώμα των Ελλήνων ευρωβουλευτών, από την έρευνα προκύπτει ότι μόνο 1 στους 4 Έλληνες πιστεύει ότι εκπροσωπούν επάξια τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στάση η οποία προφανώς επηρεάζεται από το γενικότερο κλίμα απαξίωσης των θεσμών, όπως αποτυπώθηκε στην έρευνα. Παρά ταύτα, η δεδομένη αδυναμία ενός σημαντικού ποσοστού των ερωτώμενων (52% Δεν θυμάμαι κανέναν και 6% ΔΞ/ΔΑ) να ανακαλέσουν στη μνήμη τους έστω και ένα όνομα Έλληνα ευρωβουλευτή καταδεικνύει αναμφίβολα την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης των διαύλων επικοινωνίας και διάχυσης του έργου των ευρωβουλευτών μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παράλληλα, για την πλειονότητα των Ελλήνων ευρωβουλευτών η αξιολόγηση που καταγράφεται από τους πολίτες έχει θετικό ισοζύγιο θετικών - αρνητικών γνωμών, κάτι που δεν είναι πολύ συνηθισμένο για το πολιτικό προσωπικό της εγχώριας κεντρικής πολιτικής σκηνής.
Αθήνα, 14 Δεκεμβρίου 2016
Πασχάλης - Αλέξανδρος Τεμεκενίδης,
διευθυντής Ερευνών Palmos Analysis
Ελλάδα και Ευρώπη
Η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων θεωρούν ότι η Ε.Ε. κινείται προς λάθος κατεύθυνση, ενώ η κοινή γνώμη είναι μοιρασμένη αναφορικά με το ερώτημα το εάν η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε. κρίνεται θετική ή αρνητική για τη χώρα. Από την άλλη, όμως, 6 στους 10 τάσσονται υπέρ της συμμετοχής της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ. Υπάρχει, λοιπόν, μια αντίφαση εδώ; Μάλλον όχι, καθώς αφενός η επιλογή υπέρ του ευρώ βασίζεται εν πολλοίς στον “φόβο” και την αβεβαιότητα που προκαλεί το ενδεχόμενο επιστροφής στο εθνικό νόμισμα, αφετέρου η αμφισβήτηση για την Ε.Ε. και την πορεία της δεν αναιρεί το ότι οι Έλληνες εξακολουθούν (έστω και με σημαντικά μειωμένη πλειοψηφία) να την αντιμετωπίζουν ως ασφαλέστερο λιμάνι σε σχέση με τη μοναχική πορεία, εκτός Ευρώπης.Ευρωπαϊκό και ελληνικό Κοινοβούλιο
Η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών δεν μπορούν να ανακαλέσουν στη μνήμη τους (κατά τον τελευταίο μήνα) κάποια αναφορά στα ΜΜΕ που παρακολουθούν σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενδεικτικό ίσως της μικρής σχετικά κάλυψης των δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τα εγχώρια ΜΜΕ, αλλά επίσης και του σχετικά χαμηλού ενδιαφέροντος των Ελλήνων για τα τεκταινόμενα εκεί. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι η μεγάλη πλειοψηφία (πάνω από 7 στους 10) θεωρούν ότι δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Συγκριτικά, για τις δραστηριότητες του ελληνικού Κοινοβουλίου, 4 στους 10 δηλώνουν ότι έχουν ανεπαρκή ενημέρωση σχετικά με αυτές, παρά τη σαφώς μεγαλύτερη προβολή τους από τα ελληνικά ΜΜΕ, αλλά και τη σαφώς μεγαλύτερη συνάφεια των αποφάσεων του ελληνικού Κοινοβουλίου με την καθημερινή ζωή των Ελλήνων πολιτών.Είναι μάλιστα εντυπωσιακό ότι σχετικά συγκρίσιμο είναι το ποσοστό όσων θεωρούν “λίγο” ή “καθόλου” σημαντική τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη ζωή τους (51%) με το αντίστοιχο ποσοστό όσων δηλώνουν κάτι τέτοιο για τη λειτουργία του ελληνικού Κοινοβουλίου (40%). Ουσιαστικά προκύπτει ότι, για ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων πολιτών η λειτουργία τόσο των εγχώριων, όσο και των ευρωπαϊκών δημοκρατικών θεσμών δεν τους αφορά, δεν νιώθουν με άλλα λόγια την επίδραση αυτών των θεσμών στη ζωή τους και, προφανώς, αυτό τους οδηγεί σε αρνητική τοποθέτηση απέναντί τους. Όπως προκύπτει, περίπου 1 στους 3 έχει αρνητική εικόνα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ για το ελληνικό Κοινοβούλιο 7 στους 10 έχουν αρνητική άποψη, γεγονός που συνδέεται και με τη γενικότερη απαξίωση του εγχώριου πολιτικού συστήματος που εντοπίζεται διαχρονικά (τα τελευταία χρόνια) σε σειρά ερευνών κοινής γνώμης και τροφοδοτείται, αντίστοιχα, από την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στα ελληνικά νοικοκυριά. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι το 61% των ερωτώμενων εμπιστεύονται (από χαμηλά έως καθόλου) το ελληνικό Κοινοβούλιο, ενώ μόνο 1 στους 10 (δηλαδή 10%) επιδεικνύει μεγάλη εμπιστοσύνη. Από την άλλη πλευρά, οι Έλληνες πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την πλειοψηφία όμως να τηρεί ουδέτερη στάση στο θέμα αυτό, κάτι που ενδεχομένως να οφείλεται και στην “απόσταση” που νιώθουν να τους χωρίζει από τον θεσμό και τις εν γένει δραστηριότητές του.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η εμπιστοσύνη που επιδεικνύουν στους δύο θεσμούς -Ευρωπαϊκό και ελληνικό Κοινοβούλιο- βρίσκεται κάτω από τη βάση...
Απόψεις για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Αν υποθέσουμε ότι τα Κοινοβούλια, γενικά, συνιστούν την έμμεση έκφραση της φωνής των λαών, τότε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (και ενδεχομένως οι εκπρόσωποί μας σε αυτό) μάλλον δεν έχουν πείσει, όσο πρέπει, σε αυτό το θέμα. Όπως προκύπτει από την έρευνα, περίπου 2 στους 3 δεν νιώθουν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μεταφέρει τη φωνή τους στην Ευρώπη. Βέβαια, στην αίσθηση αυτή συμβάλλει και το έλλειμμα ενημέρωσης που εντοπίστηκε παραπάνω σε σχέση με την ενημέρωση των πολιτών για τα τεκταινόμενα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο, ως ο μοναδικός ευρωπαϊκός θεσμός που προέρχεται από απευθείας δημοκρατική επιλογή των λαών της Ενωμένης Ευρώπης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξακολουθεί να αποτελεί “αποθετήριο” ελπίδας για την πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών, καθώς 8 στους 10 ζητούν ενίσχυση του ρόλου και των αποφάσεών του, καθώς και καλύτερη ενημέρωση σχετικά με τη λειτουργία του και τις δραστηριότητες που αναπτύσσει. Επιπρόσθετα, 2 στους 3 θεωρούν ότι πρέπει να διαθέτει πιο ενεργό ρόλο σε ζητήματα που αφορούν τόσο τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, όσο και γενικότερα τα θέματα δανεισμού του ελληνικού κράτους.Αρμοδιότητες Ευρωπαϊκής Ένωσης
Οι Έλληνες πολίτες επιθυμούν να είχαν δοθεί αυξημένες αρμοδιότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με πλειοψηφία που κυμαίνεται από 47% (για έλεγχο κρατικών προϋπολογισμών) έως και 86% (για προσφυγικό).Συνδυάζοντας τα ευρήματα αυτά με την εξαιρετικά χαμηλή εκτίμηση των Ελλήνων πολιτών προς τους εγχώριους θεσμούς (ελληνικό Κοινοβούλιο, πολιτικό σύστημα κ.λπ.) είναι προφανές ότι σε μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού έχει εδραιωθεί η άποψη ότι “οι λύσεις στα προβλήματα θα έρθουν από έξω” και μόνο ως “επιβαλλόμενες” υποχρεώσεις της χώρας, στο πλαίσιο συμμετοχής της στην ενιαία Ευρώπη. Προφανώς, σε ορισμένα θέματα υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες στη διαμόρφωση αυτής της πλειοψηφικής τάσης, όπως π.χ. στο προσφυγικό και την άμυνα, όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρείται ότι δρα ως “ομπρέλα” προστασίας, ή στην επιχειρηματικότητα, όπου θεωρείται, προφανώς, ότι η Ε.Ε. έχει να προσφέρει στον τομέα των “καλών πρακτικών”.
Το Brexit, ο Τραμπ και το ελληνικό χρέος
Θετικό για την ίδια τη Βρετανία, αλλά αρνητικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση, θεωρείται το Brexit από τους Έλληνες. Είναι άραγε ενδεικτικό μιας υφέρπουσας “ενισχυμένης” άποψης που καταδεικνύει την τάση αυτονομημένης πορείας των ευρωπαϊκών κρατών, σε σχέση με τη συμμετοχή τους στην Ένωση; Ίσως το λογικό άλμα να είναι μεγάλο. Ίσως όμως και να αποτελούν κάποια πρώιμα σημάδια, ειδικά μάλιστα αν αυτά ληφθούν υπόψη σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα ευρήματα ερευνών αναφορικά με την Ευρώπη και το μέλλον της. Η εκλογή Ντ. Τραμπ θεωρείται αρνητική για τον κόσμο γενικά, αλλά και για την Ελλάδα ειδικότερα. Επίσης, άγνοια δηλώνει η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP), αλλά και μεταξύ όσων τη γνωρίζουν οι απόψεις είναι μάλλον αρνητικές.Τέλος, τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους -που αποφασίστηκαν στο Eurogroup της 5ης.12.2016- αντιμετωπίζονται με μεικτή διάθεση. Σημαντικό ποσοστό (περίπου 1 στους 3) θεωρούν θετικά τα μέτρα, αλλά όχι επαρκή, ενώ 4 στους 10 τα θεωρούν αρνητικά. Παράλληλα, με δεδομένη τη γενικά αρνητική στάση των Ελλήνων πολιτών απέναντι στο ΔΝΤ, προκαλεί μάλλον έκπληξη ότι περίπου οι μισοί επιθυμούν τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του ελληνικού χρέους είτε ως χρηματοδότη, είτε μόνο ως τεχνικού συμβούλου.
Σχετικά με το σώμα των Ελλήνων ευρωβουλευτών, από την έρευνα προκύπτει ότι μόνο 1 στους 4 Έλληνες πιστεύει ότι εκπροσωπούν επάξια τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στάση η οποία προφανώς επηρεάζεται από το γενικότερο κλίμα απαξίωσης των θεσμών, όπως αποτυπώθηκε στην έρευνα. Παρά ταύτα, η δεδομένη αδυναμία ενός σημαντικού ποσοστού των ερωτώμενων (52% Δεν θυμάμαι κανέναν και 6% ΔΞ/ΔΑ) να ανακαλέσουν στη μνήμη τους έστω και ένα όνομα Έλληνα ευρωβουλευτή καταδεικνύει αναμφίβολα την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης των διαύλων επικοινωνίας και διάχυσης του έργου των ευρωβουλευτών μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παράλληλα, για την πλειονότητα των Ελλήνων ευρωβουλευτών η αξιολόγηση που καταγράφεται από τους πολίτες έχει θετικό ισοζύγιο θετικών - αρνητικών γνωμών, κάτι που δεν είναι πολύ συνηθισμένο για το πολιτικό προσωπικό της εγχώριας κεντρικής πολιτικής σκηνής.
Αθήνα, 14 Δεκεμβρίου 2016
Πασχάλης - Αλέξανδρος Τεμεκενίδης,
διευθυντής Ερευνών Palmos Analysis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου