Ιστορίες σε άπταιστα Σαμοθρακίτικα

Η γιργιά 
-Παππούου! 
-Τι ένι Κουσταντή; 
-Έλα μπε, να μη πεις καμνιά ιστουρία! 
-Σι κουμάτ’ μπαμπά μ’ αα ν’έρτου ,ν’απουδγιαλστώ κι αα σι πω. 
-Καλά, δουνά αα κάτσου σ’ντου καναπέ ,γιάα, να πάγου στου ντιβάν; 
-Κάτσι όπ’ ένι. 
-Άιντι δγιαλίσκα έλα να πούμι μνια ιστουρία. 
Μνια βουλά,μνια υιναίκα έφγι απ’ ντου κόσμου κι πήγι κι κάνταν μουναχή τς σιακεί ,πία απ’ ντ γιαγιά μας ντ Κιιμνιώτσα. 
Γούλη μία μνίζνταν, χάνταν δε ντ έβλιπι κάγκανες ,νε κιαχαγιάς, νε άλλους πιασκός ,νε ψάας απ’ ντου γιαλό μιργιά . 
Μνια μία, γιένα πιδέλ’ σαν-ι τισένα απ’ ακλούθα ντου παππού τ’ στα ζα, λάλσι: παππού- παππού για δγε κ’να μνια υιναίκα σκιάζ κάτ’ αίγις ! 
-Πού ντη βλέπς βρε; 
- Να κ’να παακάτ απού πίσου απ’ τς κουκουδγιές, έντιν,έντιν φουεί άσπιη μαντήλα. 
-Δεν εχ έδγιου υιναίκις ,έτς σι φάνκι . 
-Να, μπουουστά σ’ πιρνά δε ντη βλέπς; 
-Κάτσι έφ απ’ κάθισι να σκιάξου τα γίδγια κι αα φύγουμ’ 
-Αα παππού φουβούμι να μην έρτ απάνι μ’, έευτην 
-Κι σαν έρτ αα σι φάει; 
-Άιντι καλά ,μάνι-μάνι πάνι , μου να μην απουγύισ’ κι σι χάσου απ’ τα μάτγια μ’. 
Σι κουμάτ πέρνα γιένας κιαχαγιάς μι του μλάρ κι γείχι κιρζμένις δγιο αίγις.Μόλις του πιδέλ’ ντου γείδι σκιάχκι κι πιτάχκι απάν. Του μλάρ ξύπασι κι ξίφκει απ’ ντου δόομου κ’ οι γ’αίγις σκιαχτήκαν κι δε παγαίναν. 
-Ααχ απ’ ανάθιμά σι παλιόπιδου, τι γέευς μπε έδγιου κι έλα μι χουνέψ’ του ζο! 
-Μι ντου παππού μ’ γήρτα ,μουου, γείδα μνια υιναίκα κι φουβούμι. 
-Τι ,φόργι μνια μαντήλα άσπιη; 
-Ναι μπε ,κι η παππούς ι μ’ δε μι πστεύ. 
-Να σι πστέψ’, ντη γείδα κ ιγώ μνια τσιαντού ένι λιέτι κι πιτγιέτι ,ανοίγ’ ασκέλα πγιο μιγάλ κι απ’ άνταα. 
Καμνιά βουλά έκλουσι η παππούς απ’ του σκιάξμου έκατσι του πιδέλ’ στα κάπλα, στου μλάρ ,κι κλώθαν στου σπίτ. 
Σαν-ι σώσαν στς Δάφνις ντου λέει του πιδί: 
-Παππού ,άιντι να μι πεις τι γήνταν έευτην η γιργιά; 
-Του βράδ’ αα μας κάν η γιαγιά σ’ απού κουμάτ φλασκόν κι αα φτίξουμ’ κι κουμάτ παξμάδ κι αα σι πω. 
Σαν –ι βράδγιασι πγιάσαν απού γιένα γουνίδ πήαν κι του τσιάι μπουουστά τς κι ντου γείπι η παππούς τ’. 
-Αυτήν η γιργιά γείχι πουλλά γίδγια κι κατβαίναν πριν ντ γιαγιά μας ντ’ Κιιμνιώτσα απ’ γείχι αμπέλια κι τα τώωγαν. Οι γι’ αμπιλουργοί ντη λαλούσαν :γιργιά μάσι τα ζα σ’ ,μας τώων τα κλήματα. Ντιπ η γιργιά. Μνια μία γιένας, έπγιασι μιρκές αίγις τς γιργιάς κι τς έδισι κληματσίδις στα κίατα. Όντι πήγαν σ’ντ γιργιά κι τσι γείδι ικείν, γένκι όφγιους κι αρχίνσι να καταργιέτι: Χίλια μι τα κίατα κι χίλια δίχους κίατα κι χίλια μουνουκίατα να γέντι άγιργια ,να νιώντι απ’ αλάργα ντουν άθιιπου μι του ρθουν κι να μη μιτακούγιστι. 
Έτσ’ κι γένκι αλλά η γιργιά έκανι μιγάλ’ αμαρτία κι ο,τ έλιγι μιτά έπγιανι , ό,τ κατάα έλιγι έπγιανι . 
Μνια μία βίικι μνιαν όχινταα ,ντ έδειξι μι του ξύλου κι μαρμάουσι. Σήμια του μέρους του λέν σ'ντ' όχινταα. 
Άλλ’ βουλά η γάδαους απ’ δε ντ’άκγι μαρμάουσι .Κι πάλι του μέρους του λέν σ'ντου γάδαου .Έτσ’ -ετσ’ μαρμαώναν γούλα ως κι τα πανιά τς απ’ άπλουνι μαρμαώσαν κι δεν-ι μπόλει πλια να ζήσ’. Η κόσμους άκγι κι φουβούνταν, μου η γιργιά χάθκι κι απού κανές ντη βλέπ’ να σκιάζ’ ακόμα. 
-Σ’ άρισι μπαμπά μ’ η γ’ιστουρία; 
-Παππού ,κάλα πώς τα ξέρς γούλα; 
-Τα ξέου για, κι άμα γείσι καλό πιδί αα σι λέγου απού καμνιά. 
-Παππού να πούμι ντ γιαγιά μ’ να μας φέρ’ ακόμα απού μνια φιλτζιάνα φλασκόν,κι παξμάδ’ του λμπίσκα απ’ τ’ άκσα. 
Άιντι λάλσι να πγιούμι κι του τσιάι να φάμι κι του παξμάδ’ κι ας φσα όξου η Βουργιάς! 

Άννα Δεληγιάννη-Τσιουλπά 
Φιλόλογος,συγγραφέας,κριτικός