Η σκυτάλη περνά από την αξιολόγηση στο χρέος

Κρίσιμες οι επόμενες οκτώ ημέρες. Μέσα στον Δεκέμβριο οι τελικές αποφάσεις * "Πάει πάσο" για εργασιακά και δημοσιονομικά το ΔΝΤ προκειμένου να ξεκινήσει η συζήτηση για χρέος και πλεονάσματα * Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη, έχει ολοκληρωθεί η επεξεργασία των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος

Ένα ιδιαίτερα κρίσιμο οκταήμερο για την εξέλιξη του τρίτου ελληνικού προγράμματος στήριξης, αλλά και για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. - Οικολόγων, ξεκινά με το αυριανό EuroWorking Group και ολοκληρώνεται την άλλη Δευτέρα, στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Μέσα σε αυτό το οκταήμερο κρίνεται εν πολλοίς η δεύτερη αξιολόγηση, το θέμα του ελληνικού χρέους (τουλάχιστον μέχρι να εκλεγεί η νέα γερμανική κυβέρνηση), καθώς και η τακτική της καταστροφολογίας και της εκλογολογίας της αντιπολίτευσης.

Συμφωνία σχεδόν σε όλα τα θέματα με τους Ευρωπαίους

Σύμφωνα με πληροφορίες της “Α”, στο αυριανό EuroWorking Group αναμένεται να καταγραφεί συμφωνία μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και ευρωπαϊκών θεσμών στη συντριπτική πλειονότητα των θεμάτων της β' αξιολόγησης (ουσιαστικά στο σύνολο). Αυτό είχε διαφανεί από την πορεία των τηλεδιασκέψεων με τους θεσμούς κατά τη διάρκεια της εβδομάδας (αναμένονταν μια τελική τηλεδιάσκεψη τις ώρες που γράφονταν αυτές οι γραμμές).
Πέρα από την αποφασιστικότητα της ελληνικής κυβέρνησης να κλείσει την αξιολόγηση, ιδιαίτερο βάρος έχει επιφορτιστεί η Κομισιόν, όπως αποδεικνύουν δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων κατά τη διάρκεια της εβδομάδας. Επιπλέον, τις επόμενες ημέρες θα βρίσκονται στην Αθήνα ο επίτροπος Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί, αλλά και ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ.

Επιφυλάξεις από το ΔΝΤ
Όμως, αποστάσεις από αυτή τη σύγκληση μεταξύ ευρωπαϊκής και ελληνικής πλευράς φαίνεται πως θα εκφράσει το ΔΝΤ, διατυπώνοντας τις ενστάσεις του σε δύο τομείς. Πρώτον, στο θέμα των εργασιακών και ακόμη ορισμένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Δεύτερον, για το δημοσιονομικό σκέλος, καθώς εκτιμά πως με τα υπάρχοντα δημοσιονομικά μέτρα δεν εξασφαλίζονται από το 2018 και στο εξής τα πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% που προβλέπει η συμφωνία, αλλά μόλις 1,5%.
Ωστόσο, το ευρωπαϊκό σκέλος των θεσμών φέρεται αποφασισμένο να προχωρήσει στο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, παρά τις απαιτήσεις του Ταμείου για επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα και μεταρρυθμίσεις σε ακραία νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση. Εξάλλου, με αντίστοιχο τρόπο είχε κλείσει και η πρώτη αξιολόγηση, δηλαδή με το ΔΝΤ να εκφράζει σαφείς διαφωνίες, αλλά να μην την μπλοκάρει. Επιπλέον, το ΔΝΤ δεν αναμένεται να τινάξει στον αέρα τις διαπραγματεύσεις, αλλά να “πάει πάσο” στο θέμα της αξιολόγησης προκειμένου να ξεκινήσει η συζήτηση για το χρέος και για τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων.

Σκυτάλη σε χρέος και πλεονάσματα

Αν, λοιπόν, αυτό το θετικό σενάριο για την Ελλάδα ευοδωθεί στον τομέα της αξιολόγησης στο αυριανό EuroWorking Group, θα ακολουθήσουν έως το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου μέρες πολύ έντονων διπλωματικών διεργασιών στον τομέα των μέτρων για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Αποφασιστικής σημασίας θα είναι, βεβαίως, η συνεδρίαση του Washington Group (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και εκπρόσωποι της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ), το οποίο, σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, θα συνεδριάσει την Τρίτη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο βραχυπρόθεσμων παρεμβάσεων στο χρέος έχει ολοκληρωθεί και περιλαμβάνει τολμηρότερα βήματα από ό,τι αναμένονταν. Αντιθέτως, θα ήταν πολύ παρακινδυνευμένη οποιαδήποτε πρόβλεψη για το θέμα των μεσοπρόθεσμων παρεμβάσεων στο χρέος. Ανάμεσα σε αυτά που θα συζητηθούν είναι το ενδεχόμενο να μειωθεί η χρονική διάρκεια κατά την οποία η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να έχει πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% (προβλέπονταν δέκα χρόνια).

Ώρα αποφάσεων για τη συμμετοχή του ΔΝΤ

Από όλα αυτά θα εξαρτηθεί και η τελική απόφαση του ΔΝΤ για τη συμμετοχή του ή όχι στο ελληνικό πρόγραμμα, με όλη την γκάμα των ενδεχομένων να είναι ανοιχτή. Από το να περάσει σε δεύτερη μοίρα, ως τεχνικός σύμβουλος, μέχρι να ξαναμπεί κανονικά στο πρόγραμμα με χρηματοδότηση ή να επιφυλαχτεί (όπως έκανε κατά την πρώτη αξιολόγηση) να αποφασίσει αργότερα. Εξάλλου, η συζήτηση για το χρέος γίνεται, σε μεγάλο βαθμό, για να πειστεί να συνεχίσει τη συμμετοχή του.
Πάντως, είναι σημαντικό ότι επιδίωξη όλων είναι η συνολική διαπραγμάτευση (για αξιολόγηση και χρέος) να ολοκληρωθεί σε έκτακτο Eurogroup μέσα στον Δεκέμβριο, ακόμη κι αν απομένουν να εκπληρωθούν ορισμένα προαπαιτούμενα στις πρώτες μέρες του 2017.

Αισιοδοξία στην ελληνική πλευρά, θετικές δηλώσεις από τους έξω

Σύμφωνα με πληροφορίες της “Αυγής”, τα κορυφαία στελέχη της ελληνικής ομάδας διαπραγμάτευσης εμφανίζονται με αρκετή αυτοπεποίθηση για το επιτυχές κλείσιμο της β' αξιολόγησης, αλλά χωρίς να μπορούν να προβλέψουν το βάθος που θα φτάσουν σε αυτή τη φάση οι παρεμβάσεις στο χρέος.
Παρ' όλα αυτά, εκφράζεται αρκετή αισιοδοξία ότι η κατάληξη όλης αυτής της διαδικασίας θα είναι η συμμετοχή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ (για την οποία το πράσινο φως αναμένεται μέσα στον Μάρτιο), η οποία και θεωρείται προϋπόθεση για την έξοδο στις αγορές. Επίσης, φαίνεται ότι για το κλείσιμο της αξιολόγησης δεν θα χρειαστούν μείζονες υποχωρήσεις από την κυβέρνηση και ότι ακόμη και στα εργασιακά το αποτέλεσμα θα είναι “μεικτό”, όπως αναμένονταν από την αρχή.
Θα πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι την Πέμπτη και την Παρασκευή είχαμε μια ομοβροντία δηλώσεων που έμοιαζαν να προεξοφλούν κλείσιμο της αξιολόγησης και να ανοίγουν παράθυρο για το χρέος από τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισεμπλουμ, τον επίτροπο Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί, το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ, τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ και τον διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, ενώ διέρρευσε ότι υπήρξε και τηλεφωνική επικοινωνία της Άνγκελα Μέρκελ με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι για το θέμα του χρέους.

Εκτός συζήτησης το σενάριο εκλογών

Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική κυβέρνηση δουλεύει απόλυτα προσηλωμένη σε αυτή την κατεύθυνση, παρά την εκλογολογία την οποία αναπαρήγαγαν αρκετά μέσα ενημέρωσης και η Ν.Δ. την προηγούμενη εβδομάδα. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε όλες τις κομματικές συσκέψεις του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και της κυβέρνησης το προηγούμενο διάστημα, το οικονομικό επιτελείο εισηγήθηκε, με ξεκάθαρο τρόπο, ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις επιτυχίας του σχεδίου, παρόλο που σε επικοινωνιακό επίπεδο έγινε επιλογή να μην εκφραστεί έντονη αισιοδοξία. Μάλιστα, η ανάλυση είναι (όλο και με μεγαλύτερη βεβαιότητα) ότι, από οικονομικής πλευράς τουλάχιστον, το πρόγραμμα έχει μπει σε τροχιά (“βγαίνει”).
Βεβαίως, δεν θα πρέπει να παραγράφεται ότι η κυβέρνηση, διά του ίδιου του πρωθυπουργού, έχει ξεκαθαρίσει πως δεν θα δεχτεί νέα δημοσιονομικά μέτρα για μετά το 2018 ή υποχωρήσεις σε θέματα αρχών (π.χ. στα εργασιακά). Αυτές οι συνεχείς προειδοποιήσεις του Αλέξη Τσίπρα μοιάζουν να απευθύνονται, βεβαίως, σε πλευρές των θεσμών.

Εκτεθειμένος ο Κυρ. Μητσοτάκης

Επιπλέον, στην κυβέρνηση θεωρούν ότι η στάση της Ν.Δ. στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης τις προηγούμενες δύο εβδομάδες έχει εκθέσει ανεπανόρθωτα την αξιωματική αντιπολίτευση και προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη με δύο τρόπους. Πρώτον, δεν μπόρεσε να κρύψει το έντονα αντιλαϊκό και νεοφιλελεύθερο πρόσωπό του με την επιλογή του να ταυτιστεί με τις θέσεις του ΔΝΤ στο θέμα των εργασιακών, κατηγορώντας την κυβέρνηση για “ιδεοληψία”. Δεύτερον, με το να προτάσσει το αίτημα των εκλογών στην πιο κρίσιμη ώρα της διαπραγμάτευσης, εμφανίστηκε να βάζει σε πρώτη προτεραιότητα την προσωπική του φιλοδοξία και το κομματικό συμφέρον.
Μάλιστα, η κυβέρνηση εκτιμά πως ο συνδυασμός των δύο τον αφήνει εκτεθειμένο, ταυτόχρονα, και στο λαϊκό ακροατήριο, αλλά και σε μερίδα των ανθρώπων της αγοράς.
Τέλος, όπως έχει διατυπωθεί και δημόσια, η κυβέρνηση, χωρίς να παραγνωρίζει την γκρίνια που υπάρχει στην κοινωνία, εκτιμά πως, αν όντως ολοκληρωθεί επιτυχώς η δεύτερη αξιολόγηση, τελειώνει οριστικά και η τρίτη και τελευταία πράξη της “αριστερής παρένθεσης”, καθώς δεν θα υφίσταται πια πολύς όγκος μνημονιακής “πρώτης ύλης”. Αντιθέτως, θα έχει ξεκινήσει η αντιστροφή της κατάστασης σε οικονομία και κοινωνία.
avgi.gr