4 Αυγούστου 2016

Εδώδιμα χόρτα Σαμοθράκης- Η Λαψάνα


Η λαψάνα
Έχει ζωηρά κίτρινα άνθη, που σχηματίζουν ταξιανθίες, και τα φύλλα είναι μετρίου μεγέθους που εναλλάσσονται. Τα περισσότερα είδη είναι ζιζάνια των αγρών.

Τα σημαντικότερα είδη είναι τα S. arvensisS. albaS. nigra ή μαύρη μουστάρδα και Brassica juncea ή καφέ μουστάρδα.Η S. arvensis είναι φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά ύψος και έχει σκληρά αγκάθια.

Οι καρποί του είναι μακριοί και έχουν 10 –12 σπόρια. Στην Ελλάδα είναι αυτοφυές γνωστό με τα ονόματα βρούβαλαψάνα ή αγριοσινάπι. Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχαν τα ζιζανιοκτόνα, ήταν συνηθισμένο στους σιτοβολώνες όπου ανάμεσα στο σιτάρι ξεχώριζαν τα κίτρινα άνθη της λαψάνας.Τα είδη S. albaS. nigra και S. juncea καλλιεργούνται στον Καναδά, στις Η.Π.Α, την Ουγγαρία, τη Γαλλία και τη Βρετανία για τα καυτερά τους σπόρια από τα οποία παρασκευάζεται το γνωστό καρύκευμα μουστάρδα.

Τα σπόρια αυτά περιέχουν φυτικά έλαια και ένα ισχυρό υδρολυτικό ένζυμο που ονομάζεται μυροσίνηΌταν ξεραθούν, κονιοποιηθούν και ανακατευτούν με νερό, τότε γίνεται μια χημική αντίδραση, η οποία δίνει ένα έλαιο (αλλυλοσιναπέλαιο)[2], που δεν υπήρχε στο φυτό. Η οσμή του είναι ερεθιστική και η γεύση του καυτερή και στυφή. Από το είδος S. alba παρασκευάζεται η λευκή μουστάρδα, από το S. nigra η μαύρη και από το B. juinca η καφέ. Οι τρυφεροί βλαστοί του S. arvensis (καθώς και του S. alba) τρώγονται βραστοί ως χόρτα (βρούβες).Μια παραλλαγή του είδους S. alba, που είναι γνωστή ως βρουβολάψανο, είναι αυτοφυής στην Ελλάδα.

Σε αυτό το μέγεθος είναι περιζήτητο σαν εδώδιμο χόρτο πολύ νόστιμο  και κάνει καλό στην υγεία μας. Οι καρποί του είναι αγκαθωτοί, τα σπόρια του κίτρινα και το έλαιο των σπόρων του χρησιμοποιείται ως φωτιστικό. Αν και σημερα κανείς δε τα συλλέγει στη  Σαμοθράκη (Πηγή: Βικιπαιδεία).
 
Αξίζει να σημειωθεί πως οι βλαστοί της είναι τόσο νόστιμοι και περιζήτητοι που συναγωνίζονται ακόμα και τα "ασφαααάγγια " της Σαμθράκης με τα οποία μοιάζουν κιόλας. Στη Σαμοθράκη τέτοια φυτά έχει: Στον κάμπο στο Λιβάδι στον Άγιο Δημήτριο στην Κουφκή στον Πυργούδ στην Λάμπη στα Αλωνούδια στο Πολυπουδ στα Αμπέλια και αλλού Τρώγονται και ωμοί και θυμίζουν ραπανάκι με την καυτερή τους γεύση. Εκεί όμως που είναι ασυναγώνιστες είναι βραστές με λαδάκι και λεμονάκι και ως καρύκευμα σε πίτες.

Δεν υπάρχουν σχόλια: