Γιώργος Χανός: Τα λιμάνια της Σαμοθράκης

Η Σαμοθράκη αναφέρεται εδώ και αιώνες ως αλίμενος νήσος. Ενδείξεις υπάρχουν ότι κατά την αρχαιότητα υπήρχαν λιμάνια στην Παλαιόπολη, Άγκιστρο και Σκάλα (Άγιος Ανδρεας).
Στον προηγούμενο αιώνα ανάλογα με τον καιρό η θαλάσσια επικοινωνία γινότανε από τις Μακρυλίες την Σκάλα και την Καμαριώτισσα. Από την απελευθέρωση του 1912 και μετά στην Καμαριώτισσα έγινε ο σημερινός φάρος και μια προβλήτα απο τσιμέντο γύρω στα 80μ. Και το 1950 με τις εντομεταξύ προσχώσεις υπήρχε μια τετράγωνη αποβάθρα με σκάλες από την νότια πλευρά από όπου με βάρκες πήγαιναν στο βαπόρι της εβδομάδας και τα μεγαλύτερα καϊκια. Το 1951 –52 απόφασίστηκε από το ειδικό κλιμάκιο και την κοινότητα η κατασκευή άμμεσα τριών εξεδρών (Σκάλες ) από σιδηροπασάλους και ανθεκτικά ξύλα δεμένα μεταξύ τους, που όπου χρειαζόταν τον χειμώνα έβγαιναν για να ξανατοποθετηθούν το καλακαίρι.

Ετσι έγινε η αποβάθρα στην Καμαριώτισσα όπου για πολλά χρόνια έδεναν τα καϊκια κυρίως της συγκοινώνιας ( Παναγία -3 φιλοι- Ζέφυρος κ.α). Στην παλαιόπολη έγινε επίσης μικρή προβλήτα για να εξυπηρετεί τα καϊκια στο πανηγύρι της Αγια Παρασκευης και τα κρουαζιερόπλοια που εκείνη την εποχή ερχόταν τακτικά με τουρίστες για τους Αρχαιολογικούς μας χώρους. Στα Θέρμα έγινε αρκετά μεγάλη σκάλα μέχρι βάθους 8 μέτρων  όπου έδεναν τα καϊκια της γραμμής Καμαριώτισσα - Θερμα – Άλεξ/πολη για πολλά χρόνια. Το 1960 ξεκίνησε η διαδικασία κατασκευής λιμανιού στην Καμαριώτισσα που ολοκληρώθηκε μέχρι το πρώτο Γ γύρω στο ‘70 και εξυπηρέτησε μέχρι το ‘90 τα πλοία Σαμοθράκη - Σάος - Αρσινόη.

Το 1984 στο ειδικό προγραμμα Σαμοθράκης εντάχθηκαν η κατασκευή του λιμανιού της Καμαριώτισσας και τα αλιευτικά καταφύγια Λάκωμμα - Παλαιόπολη και Θέρμα. Το 1988-89 ολοκληρώθηκαν μελέτες από την τεχνική υπηρεσία της Νομαρχίας ( Μηχ, Σκλαβούνας) του λιμανιού Καμαριώτισσας που εντάχθηκε στο πρώτο πακέτο Ντελόρ και του αλιευτικού καταφυγίου Λακώμματος.

Το 1990 το έργο της Καμαριώτισσας ήταν ώριμο και από την τότε κυβέρνηση άρχισε να εκτελείτε όπως γνωρίζουμε με την διαφορά ότι στην πορεία έγινε αλλαγή της μελέτης με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα να μην έχει επίσημα παραδωθεί και ένα μέρος (λιμανάκι) να θεωρείτε παράνομο.

Το 1993 απο τον τότε Νομάρχη (Φλωρίνης ) αποφασίστηκε η κατασκευή λιμανιού στα Θέρμα καθώς αποκλείστηκε από την αρχαιολογία το κατάφύγιο στην Παλιόπολη έγινε ενοποίηση των δύο προυπολογισμών στα 600εκ.και η τεχνική υπηρεσία της Νομαρχίας διετάχθη και έκανε πολύ γρήγορα την μελέτη για λιμάνι στα Θέρμα .

Το έργο δημοπρατήθηκε με μόλις 300εκ. που υπήρχαν και στη συνέχεια έγινε με αλεπάλληλες χρηματοδοτήσεις μέχρι το 1999 πάλι με αλλαγές στην αρχική μελέτη με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα το έργο αυτό να είναι προβληματικό χωρίς άδεια και τα τελευταία χρόνια μετά τις Θεομηνίες να παρουσιάζει το πρόβλημα προσχώσεων από τα διάφορα ρέματα.

Προσωπικά πιστεύω ότι υπάρχει ελαφρυντικό στους μελετητές ώστε να μην προβλέψουν από την αρχή αυτό το φαινόμενο αλλά δεν υπάρχει δικαιολογία επι χρόνια να προσπαθούν να πείσουν ότι η ζημιά γινόταν απο το ρέμα των Θερμών.

Δεν εφαρμόστηκε επομένως η μελέτη δεν πήρε ποτέ άδεια το λιμάνι και αυτό που ξέρω είναι οτι εγώ έχω μεγάλη ευθύνη για αυτά τα δυο λιμάνια .Ο καθένας μπορεί να κρίνει πάνω σε αυτό πότε γίνανε και πως γίνανε. Επίσης να θυμήσουμε γιατί έχει σημασία κυρίως για το τι θα γίνει από δω και πέρα ότι τα λιμάνια μας ανήκουν ολοκληρωτικα στον οργανισμό λιμένως Αλεξανδρούπολης (ΌΛΑ ) και έπρεπε να είναι στόχος μας τα λιμάνια να γίνουν δημοτικά σύμφωνα με την νομοθεσία και την πρακτική που υπάρχει σε όλα τα νησιά ( ιστορικά πολλά μπορούμε να πούμε).

Εδώ και 5 χρόνια δώθηκε χρηματοδότηση στον ΟΛΑ απο το υπουργείο υποδομών (500.000ευρω) για να ξεκινήσουν οι μελέτες για οριστική λύση στα 2 λιμάνια.

Πριν 3 χρόνια δημοπρατήθηκε η μελέτη της Καμαριώτισσας και παρουσιάστηκε πρόγραμμα το MasterPlan ενισχύθηκε ο ΟΛΑ με επιπλέον χρηματοδότηση για το λιμάνι των Θέρμων και αναμμένεται η εξέλιξη της μελέτης.

Το αλιευτικό καταφύγιο Λακώμματος μπήκε στο προσκήνιο ξανά το 2000 και το 2013 υπήρχε ολοκληρωμένη μελέτη για ένταξη στην περιφέρεια κάτι που δεν έγινε μέχρι σήμερα.

Συμπερασματικά επειδή μετά την απεμπόληση του αεροδρομίου τα λιμενικά έργα της Σαμοθράκης αποτελούν πρώτη αναπτυξιακή προταιρεότητα και χρειάζονται συνεχείς παρεμβάσεις ώστε να γίνουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα φυσικά σωστά κάτι που δεν έχει διασφαλησθεί ακόμα και θα είναι ένα μεγάλο ακόμα πρόβλημα μέχρι να ολοκληρωθούν αυτά τα έργα γιατί χρειάζεται αρκετός καιρός, τουλάχιστον μέχρι να ξεκινήσουν και κυρίως δεν χρειάζονται ούτε λόγια ούτε πανηγυρισμούς γιατί είναι καθαρά έργα κεντρικά με υποχρεωμένη την εκάστοτε κυβέρνηση να τα εκτελεί.

Γιώργος Χανός

Σάββατο, 9 Φεβρουαρίου 2019